Saban waktos, lisan urang tan kendat ngedalkeun solawat
Ka jungjunan urang sadaya, Nabi Muhammad SAW
Allohumma sholli’ala Muhammadin ‘abdika,
wanabiyyika, warrosullika nabiyyil ummiyyi,
wa ‘alla alihi washobihi wassallam
Rupining hadis anu mertelakeun kamulyaan
kalih kaagungan Rosul, parantos sering pisan ku urang kadangu
Sajumlah riwayat anu nerangkeun kajadian demi kajadian
nu kaalaman ku Rosul; -tingawitan babarna, isro mi’rajna, hijarhna, tug dugi ka lalakon perjoanganana
di medan-medan perang –
ieu oge mindeng ku urang kadangu
Nanging peristiwa pupusna Rosul
alum nguyungna para sahabat jeung langit Madinah harita,
sok luput tina implengan urang
Suasana ieu pisan, suasana nalika Rosul pupus,
anu diasongkeun ku ieu carita
Pikiran jeung rarasaan urang
bakal dibawa ka hiji mangsa, ka hiji tempat,
nu kahalang ku anggang waktu rebuan tain
Implengan urang bakal anjog ka dinya, ka hiji tempat
- bumi Rosullulloh
Urang asa ningal layon Rosul nu ngalungsar
alumna para sohabat, juuhna cimata, sareng Bilal nu nyuuh
kalebuh dina kasedih jeung kapeurih batinna ……. !
Adegan Bubuka
(Tahlil jeung Sholawat)
Musik ilustrasi: (Nuansa padang pasir)
Gerak: (Nyuuh)
Rampak 1 Lailaha illalah, laillaha illalah Laillaha illalah, muhammadarasulullah Rampak 2 Ya Rosulullah, salamun a’laik Ya Nabi salam, ya Nabi salamun a’alaik |
Anggana (Bilal) Allahumma sholli a’la muhammadin ‘abdika Wannabiyika, warosullikannabiyil ummiyi Wa’ala alihi wa shohbihi wassallam |
Narator:
Raga nu ngalungsar jero istirah panjang, teu lesot tina teuteupna. Ditetuteup terus diteuteup, meh teu ngiceup-ngiceup. Beuki rumeuk. Les ngaleungit (gerak sirah ngulahek), layon ujug-ujug musna. Manehna ngaranjug, Gentak ngagisik panon. Breh deui tembong, banusan angger ngalungsar, bangun ayem dina tengtrem. Ilang teh horng kasaput cipanon ngembeng. Teu karasa.
Kuniang manehna cengkat. Cong solat janasah. Du’a solawat ngagalindeng halon ti batin nu ngarakacak.
Rampak (Tahlil dibarung solawat)
Rampak 1 Lailaha illalah, laillaha illalah Laillaha illalah, muhammadarasulullah Rampak 2 Ya Rosulullah, salamun a’laik Ya Nabi salam, ya Nabi salamun a’alaik |
Narator
Basa layon dikurebkeun, meh bae manehna bedah ngagoak. Bari tipepereket nahan rewu rupa rasa nu ngagolak, ceg leungeuna kana singkup gerak: leungeun katuhu diangkat, tuluy muter). Sewur, sewur, laun, taneuh keusik ngarimbunan salira jisim mulia, disiram keclak cimata. Basa sore geus reup-reupan, dina peuting nu mimiti ngangkrang.
Ngabigbrig manehna balik, henteu purun cacarita jeung sasaha. Blus ka kamar, ngabebengkang. Salila-lila ngeueung nyorangan, nataran katineung ka nu mulang ninggalkeun.
“Memang anjeun kagungan Allah, ya Rosul”, ahirna Bilal ngagerendeng bari malik terus nangkuban. Tapi pameunteuna Rosul angger ngalangkang. Teu kalis ku dipeungpeunan, dipeureum-peureum. Rahuh weh manehna ngarahuh, jero jeung panjang. Dadana karasa beurat. Beurat batu na dadana nu ditindihkeun ku Umayah ngan tiba ngaraheutan kulitna. Tapi tilarna Rosul nyasaak hatena, ngagerihan batinna, mupul lelembutannana.
Panangan Rosul nu ranggem kaheman, tos ngangkat jeung nungtun manehna ti jungkrang nu peteng medem. Risalahna geus nyangking dirina, tina abid nu hina nista jadi insan nu boga ajen jeung harga diri. Ku Rosul rumasa dijelemakeun.
“Gancang panggihan Bilal, ajarkeun kalimah-kalimah adan eta (Gerak: Leungeun katuhu nungkup ceuli/peta nu adan, tuluy muterkeun awak nguriling). Manehna nu kudu nyoarakeunana, sabab sorana leuwih tarik jeung halimpu ti batan sora anjeun, “ngagalindeng deui dawuh Rosul ka Abdullah bin Zaid. Bilal meunang kahormatan, kaselir jadi muazin Rosul. Manehna deuih nu meunang kapercayaan nyekel al-khumus, saperlima bagian Rosul, yatim, miskin jeung ibnu sabil, tina harta rampasan perang. Bilal kaselir jadi bendahara Rosul.
Musik ilustrasi: (Intro/pamangkat lagu pupujian)
Rampak Taya kareueus nu pangendahna Iwal ti dipuji ku insan pinuji Taya kabagja nu panggedena Lian ti dipercaya ku Al Amin |
Narator
Kacinta Rosul ka dirina, karasa ku manehna tur kasaksen ku sarerea. Ngungkulan cinta indung bapa ka anak nunggalna.
Bilal angger nyuuh. Awakna endag ku engapan hegak dadana. Cintana ka Rosul ngaleuwihan cinta ka dirina pribadi. Geus lebur jiwa ragana kana risalah nu dicandakna. Top raga top nyawa.
Cinta ka Rosul mo beunang disisilihan. Angot basa ahir-ahir kanyahoan, yen Rosul pisan sayaktosna nu nganjurkeun ka Abu Bakar supaya nebus manehna. Turta Rosul keukeuh teu kenging diwagel ku Abu Bakar, palay ngiring andil urunan artosna pikeun nebus manehna ti Umayah bin Kholaf.
Asa ngalangkang deui dina ciciptana kadoliman Umayah bin Kholaf. Breh kacipta gangasna leungeun Umayah nu nandasa dirina di sagara keusik….
Gerak: (formasi sababaraha gerakan, rongkah, adegan Bilal disiksa)
Dina ruhayna pirunan langit gurun
jeung ngempurna seuneu mata Umayyah
Dina hiukna panas sagara keusik
jeung burinyayna pecut nu nyiksikan kulit
Bilal bin Rabah
teu ngeserkeun iman najan satungtung buuk
Dina mentrangna tujuh srangenge padang ruhak
jeung gangasna amarah jahiliyah
Dina juuhna getih nu ngagarajag
jeung jelegerna siksaan kana tulang-tulangna
Bilal bin Rabah
hibar dina mubyarna cahya Muhammad
Dina beuratna gundukan batu nu ngaheumpik dadana
jeung gumurhna kabiadaban kaom Qures
Dina garingna tikoro nu ngorolok
jeung utasan nyawa nu ngan kari sasimprengeun
Bilal bin Rabah
Ngarenghap na asma Allah
Ahad! Ahad! Ahad ……………… !
(dibarung ku rampak) : Ahad! Ahad! Ahad …………… !
Sanggeus nyaho kana eta lalakon nu kacida dirusiahkeunana, cintana ka Nabi beuki meulit. Binarung rasa hormat wedi asih nu clik putih. Beuki meulit taya niat pukah deui, hamo kuat pisah deui.
Asa rajet hatena kasiksa kangen, basa kapaksa kudu pisah. Hijrah ti heula ka Madinah.
Bilal: (Ngahariring lagu pupujian)
Nyeri beuheung sosonggeteun, sosonggeteun
apeuting asa sataun, sataun
ngantos Rosul teu jol bae, ngantos Rosul teu jol bae..
Narator:
Unggal poe manehna lunta ka luar kota Madinah. Ngajjentul ngarep-ngarep Nabi sumping. Pisah ukur mimingguan, bubulanan geus sakitu ripuhna. Asa tutug jajantungna kaduruk gandrung. Ari heg ayeuna kudu pisah keur salalawasna1 Ya Nabi! Ya Robi! Ya maulana!
Musik ilustrasi : (Biola ngagelik, rada lila, ngahudang suasana sedih)
Narator
Peuting terus ngarayap ngarungkup Madinah nu nguhkul alum. Kota cahaya leungiteun cahya. Bentang tingkerejep, kiceup panon nahan cimata. Langit ngajumbleng hieum, tan warna tan soara. Ngan angin teu eureun-eureun ngahiur, ngadius bangun nu rusuh, mawa beja ka lurung-lurung jagat buana…. Al Amin parantos mulih! Rosulullah tos ngantunkeun.
Gerak (Ti arah nu beda, duaan asup ka panggung, rusuh, nepikeun beja yen Rosul geus pupus. Ditutukeun ku nu sejen, pahibut, teu percaya, silih tanya, patinggorowok)
Guneman Rosul parantos pupus? Rosul tos ngantunkeun? Rosul parantos pupus? Rosul parantos pupuuuuuuus…! Al Amin tos ngantunkeueueueueun…! Rosul parantos pupuuuuuus…! Al Amin tos ngantunkeueueueun…! |
Narator
Kulisik Bilal ngulisik. Nyangigir, gulinggasahan. Blak deui ngabebengkang. Leungeunna nyampay dina tarang. Panon nu beueus ceuleuyeu, melong kosong tan paninggal
Bilal: (bari nguniang cengkat, pepeta)
“Anjeun teh bulan purnama, nu nyaangan mongklengna kahirupan manusa. Kumaha horeng jadina, sabada nur anjeun nyalira pareum. Geus surup bulan purnama! Geus surup bulan purnama! Langit medem bumi peteng! Tapi henteu! Henteu! Astagfirullah!”.
“Rosul baris terus jumeneng sapanjang mangsa. Salalawasna. Lalakon hayatna nu arum kebek wawangi jeung meuhpeuy ku kahadean, tapak lacakna nu gumebyar ku ahlak jeung bebeneran, ngajadi obor hidayah nu nyinaran umat enggoning lumampah ngigelan jaman.”
“Teu, Rosul teu pupus jeung moal pupus-pupus. Sapanjang Qur’an al-karim masih aya jeung masih tetep jadi bacaan umat. Sapanjang sunahnna nu endah mulya, tetep jadi teteken jeung tetekon hirup manusa. Satungtung langit mayung, jagat ngampar, srangenge nyorot manceran…….”
Rampak Tahriman Allahummarhamna bil qur’an Waj’alhulana imama wanuron wahuda warohmah…jst |
Narator:
Balebat nyingraykeun lalangse peuting lalaunan. Pajar ngarongheap datang. Tebeh wetan mimiti ray-rayan. Tingarudat sutra emas, tingarudat nyulam geblegan buludri hideung.
Ras kana kawajiban nu geus baku . Bilal nguniang hudang. Kulutrak mukakeun panto. Ngadaligdeug lengkahna ngajugjug masjid.
Geus baku , memeh adan teh ngadu’a heula. Sangkan dipaparin rijki hidayah jeung takwa, kabersihan jeung kajembaran jiwa. Jeung jaga dihijikeun dina kumpulan para sodikin, syuhada jeung para solihin.
Basa waktu adan geus manjing, sorana ngalanglaung ti munara masjid Nabawi. Husu tur agung. Panggero langit ngumbul, mumbul ka awang-uwung. Sumeleket mapay birit-birit peuting. Nambah simpe tungtung peuting nu meujeuhna jempling.
Musik ilustrasi:
Bilal: (Nguniang nangtung, adan)
Allahu Akbar, Allahu Akbar
Allahu Akbar, Allahu Akbar
Asyhadu an laailaha illallah
Asyhadu an laailaha illallah
Asyhadu anna …….
(Bilal teu kebat adan, kaburu ngarumpuyuk, nyuuh)
Narator:
Teu bisa kebat…….
Tikorona ujug-ujug nyelek. Dadana ngadadak eungap. Biwirna rapet, letahna beurat. Pireu, ngadadak pireu, lir dicekek eureup-eureup. Berebey cipanon haneut mapay pipina. Lila-lila ngagarajag. Gentak ditungkup ku dua dampal leungeunna. Tapi rembes ngaliwatan sela-sela ramona. Sawatara jongjongan manehna ngagukguk. Sumegruk bari nyuuh kana tembok.
Satekah polah manehna negerkeun hatena. Ngetrukkeun saayana jajaten dirina. Ahirna bisa deui nuluykeun hanca adanna. Tapi socana ngayapak jeung dumareuda….
Bilal Maksakeun maneh rumanggieung cengkat deui Asyhadu anna Muhammadar Rosulullah. Asyhadu anna Muhammadar Rosulullah. Hayya alas sholah. Hayya alas sholah, Hayya alal falah. Hayya alal falah Asholatu khoirum minannaum Asholatu khoirum minannaum Allahu Akbar, Allahu Akbar La ilaha ilallah………………. Rampak Bari namprakeun leungeun, ngadua sabada adan Allahumma robba hadzihi da’wati tammah Wassholati qoimah… jst |
Narator
Rengse solat, gura-giru manehna balik. Blus deui numpi diri.
“Tilarna anjeun ya Rosulullah, mangrupi hiji karugelan. Namung tos kitu qodo Allah lumaku. Moal aya hiji kakuatan nu wasa nolak, nyulumput”.
Waktu lohor ampir cunduk. Bilal karek turun ti imahna. Datang ka masjid, gek diuk di juru misah jeung mencilkeun maneh ti batur
Geus waktuna adan. Tapi sora Bilal angger lebeng. Breh di juru. Bilal nguhkul jero tapakur
Sahabat Adan, ya Bilal Bilal Kuring moal adan-adan deui. Pek we nu sejen |
Narator:
Tembalna ngageuri. Luk deui tungkul. Torojol Abu Bakar sumping.
Musik: (panganteb suasana kasumpingan Abu Bakar)
Abu Bakar Ka mana Bilal? Di mana Bilal? Bila lIeu kaula, ya Abu Bakar Abu Bakar Adan, ya Bilal! Bilal Moal! Abu Bakar Naha? Bilal Upamana anjeun baheula ngamerdekakeun kaula teh, sangkan kaula tetep jeung anjeun, memang aya hak anjeun, ya Abu Bakar. Tapi, lamun anjeun ngamerdekakeun kaula teh ngan wungkul karana Allah, antep kaula dina kamerdekaan kaula ieu Demi karana Allah, kaula ngamerdekakeun anjeun Lamun kitu, kuring moal adan pikeun sing saha bae, salian ti Rosulullah (tembal Bilal anteb dareuda |
Musik ilustrasi (sedih…)
Narator:
Bawirasa ngan ku jalan eta manehna bisa nembongkeun bela bakti jeung kasatiaan ka Rosulullah. Pangupukan lelembutanana, huluwotan jeung muara cintana
Madinah beuki ngungun. Leungiteun cahaya, leungiteun soara. Aya hariring angin lalaunan, ngagalindeng ngawihkeun kidung surgawi…..
Musik ilustrasi (pamangkat kana lagu pupujian)
Rampak Wilujeng mangsa lahirna Wilujeng mangsa tilarna Wilujeng wanci baasna deui Wilujeng wanci baasna deui |
Hurmat urang ka Anjeunna Dina mangsa jumenengna Sareng sabada wafatna Eta teu aya bedana Duh Gusti jungjunan abdi Sidna Muhammad habibi Pamugi salira nampi Ka nu hina diri abdi Abdi umat ahir jaman Anu banget panasaran Hoyong tepang ngadeuheusan Seja tumut erah badan Di yaumil ahir jaga Mugi ngocor safa’atna Abdi sareng indung bapa Ngiring Gusti ka sawarga Di yaumal ahir jaga Mugi ngocor safa’atna Abdi sareng indung bapa Ngiring Gusti ka sawarga |
RENGSE
Katerangan
Ieu naskah direka tina carita pondok karya Yous Hamdan anu dimuat dina buku Sawidak Carita Pondok, PT Mangle Panglipur, 1983. pikeun kaperluan pagelaran dramatisasi, eta carpon diraeh deui. Taun 1998 jeung 2002, ieu naskah kungsi dipagelarkeun sababaraha kali ku Teater 7 Damar Bandung di sababaraha kota (Bandung, Garut jeung Tasikmalaya)
Sumber Panggelar Sastra
Drs Ahmad Hadi
Tidak ada komentar:
Posting Komentar